ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΙΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΘΕΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ
ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ
ΤΩΝ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΙΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΘΕΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ
Μάριος Μπακογιάννης
Στο παρόν άρθρο θα ασχοληθούμε με κάποιες "θεολογικές" θέσεις των πεντηκοστιανών πάνω στο θέμα της Θείας Ευχαριστίας και πιο συγκεκριμένα στην ορολογία που χρησιμοποιούνε ότι "ο οίνος και ο άρτος γίνονται σώμα και αίμα Χριστού πνευματικός, δια της πίστεως." Για λόγους ηθικής εντιμότητας, θα παραδεχτώ και συνάμα ομολογήσω, ότι οι πεντηκοστιανοί δεν γνωρίζουν ούτε οι ίδιοι τι λένε πάνω σε αυτό το λεπτό θέμα, καθότι η έλλειψη συστηματικής διδασκαλίας στον χώρο τους, καθίσταται η αχίλλειος πτέρνα τόσο για τους ίδιους, όσο και για τους "έξω" που τους παρακολουθούν στενά...
Από τον "ποιμένα" μέχρι τον τελευταίο πεντηκοστιανό θα ακούσει κάνεις διάφορες ερμηνείες επί του θέματος τούτου και σίγουρα τα χωρία που θα προσκομίσουν θα είναι άσχετα με το θέμα και θεολογικά ανυπόστατα με τη λογική που ακολουθούν και θέλουν να επιβάλλουν. Διότι, περί σκέψεως δικής τους πρόκειται και τίποτε παραπάνω. Άλλωστε η μη διατύπωση εις βάθος ενός σοβαρού τέτοιου θέματος, είναι μια άφωνη ομολογία ότι αδυνατούν να κατανοήσουν οι ίδιοι πρώτα και έπειτα οι υπόλοιποι οπαδοί τους...
Ας δούμε πρώτα όμως τι είναι για τον Ορθόδοξο πιστό αυτός ο άρτος και αυτός ο οίνος. Πολύ απλά είναι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, το οποίο τρέφει τον αναγεννηθέντα ώστε να ανδρωθεί εν Κυρίω και να γίνει μέτοχος της αιώνιας ζωής. Μαζί με το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, δηλαδή την ανθρώπινη φύση του Σωτήρα, ο άνθρωπος κοινωνεί και της συννημένης θεότητας και κατ'επέκταση όλου του Τριαδικού Θεού, ώστε να είναι πράγματι Θεοφόρος, να φέρει μέσα του όλο το Θεό και δια της άρρητης μέθεξης και ο ίδιος μυστικά να θεοποιείται. Η Θεία Ευχαριστία είναι το κατ'εξοχήν Θεοποιητικό Μυστήριο.
Στους πεντηκοστιανούς όμως δίνεται μεγάλη έμφαση στο "πνεύμα" (γενικότερα η "θεολογία" τους περικλείεται από τον πνευματισμό και αυτό επισημαίνεται στη διδασκαλία τους έντονα, καταργώντας/υποβιβάζοντας την υλική υπόσταση στη σωτηρία του ανθρώπου) και λιγότερη στην ύλη, που δεν διαδραματίζει ιδιαίτερο ρόλο στη θεολογία τους και κατ'επέκταση στη ζωή τους. Έτσι λοιπόν, αν δεχθούμε ότι το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου γίνονται-λαμβάνουν κάποιου είδους υπόστασης σε πνευματική μορφή, τότε αυτό που ακολουθεί είναι ο δικός μας ρόλος (πάνω στο Μυστήριο) που πρέπει να κατανοηθεί ως μια ένωση πνευματική, δηλαδή το δικό μας πνεύμα ενώνεται/ μετέχει, της φύσης του Θεού και όχι της ανθρώπινης, καθότι αυτό δεν δύναται να γίνει, για τον απλό λόγο της υλικής μορφής, που σύμφωνα με τη πεντηκοστιανή θεωρία, αδυνατεί να μετέχει, μα κυρίως ούτε καν υφίσταται.
Όμως αδελφοί, αν δεχθούμε κάτι τέτοιο, αυτομάτως αυτός ο άρτος και ο οίνος λαμβάνουν έκφραση συμβολική (πως δύναται να σώσει την ψυχή ένα ψίχουλο ψωμιού..) και το χειρότερο, πέφτουμε σε Πλατωνίζουσες απόψεις και ιδιαίτερα στον Μονοφυσιτισμό, αφού δεχόμαστε, σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, μόνο τη φύση του Θεού και όχι την ανθρώπινη του Σαρκωθέντος Άναρχου Λόγου. Τα ατοπήματα στην αιρετική αυτή διδασκαλία είναι πολλά, εμείς θα ασχοληθούμε μόνο σε κάποια (κάποιες αναφορές) για να καταδείξουμε την πλάνη και συνάμα αίρεση που πέφτουν οι συνάνθρωποι μας. Η θυσία στο Γολγοθά (που σχετίζεται άμεσα με τη Θυσία στη Θεία Ευχαριστία) είναι μόνο φαινομενική και όχι οντολογική, αν δεχτούμε τη θεωρία των πεντηκοστιανών. Ο Χριστός δεν έπαθε, δεν υπέφερε, δεν πόνεσε πάνω στο Σταυρό, αλλά όλο αυτό ήταν μια φανταστική σκηνή που διαδραματίστηκε στα μάτια της ανθρωπότητας. Το αποτέλεσμα λοιπόν διακρίνεται στη θυσία της Θείας Ευχαριστίας που οι πεντηκοστιανοί μετέχουν μόνο της μίας φύσης και αρνούνται τη δεύτερη.. Ο Θεός όμως που αληθινά έλαβε δούλου μορφή, συγκέντρωσε στο πρόσωπο του και τις δύο φύσεις (Τέλειος Θεός-Τέλειος άνθρωπος) και αυτό κοινωνούν οι Ορθόδοξοι πιστοί σε αντίθεση με τους πεντηκοστιανούς που κάτι τέτοιο το απορρίπτουν και μέσα σε όλα αυτά θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας αναρίθμητα κηρύγματα (δικά τους) που ομολογούν ότι ο Χριστός είχε όντως δύο φύσεις!!!
Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι από μόνοι τους πέφτουν σε αντιφάσεις και μόνοι τους αυτοαναιρούνται! Το κατόρθωμα αυτό είναι αποκλειστικά και δικαιωματικά, δικό τους! Το ολίσθημα τους αυτό καθώς και η νοσηρή διδασκαλία τους, εμείς ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί αρνούμαστε να τη παραλάβουμε από τους δήθεν συνεχιστές/διαδόχους των αποστόλων... Και όλα αυτά να φανταστείτε χωρίς να κάνουμε εκτενή αναφορά και εις βάθος, στην ορθή διδασκαλία περί Θείας Ευχαριστίας και στη διάκριση των δύο φύσεων. Επίσης, αυτό που λένε "δια της πίστεως" απλά το αντιπαρέρχομαι, διότι η συλλογιστική αυτής της εφεύρεσης είναι πάρα πολύ αστεία... Τα συλλυπητήρια μου λοιπόν.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα με λίγα λόγια να εξετάσουμε τη σημασίας της ύλης-σώματος που διαδραματίζει στη Σωτηρία μας.
Η Βυζαντινή θεολογία υιοθετεί τον ελληνικό φιλοσοφικό όρο <<συναμφότερον>>, αλλά για να διατυπώσει την ψυχοσωματική ενότητα του ανθρώπου. Ο Γρηγόριος Παλαμάς ορίζει ως εξής: << μη αν ψυχήν μόνην, μήτε σώμα μόνον λέγεσθαι άνθρωπον, αλλά το συναμφότερον>>. Ψυχή και σώμα είναι δύο διαφορετικά συστατικά στοιχεία του ανθρώπου, αλλά δεν είναι ανταγωνιστικά, ασυμβίβαστα ή ασύμπτωτα. Η διαφορά δεν σημαίνει αντίθεση. Η διάκριση δεν ταυτίζεται με τη διαίρεση. Η διαστολή δεν υπονοεί διάσπαση. Πέρα από την παλαιοδιαθηκική εβραϊκή κληρονομιά η Βυζαντινή θεολογία τροφοδοτείται επίσης από την Παύλεια παράδοση που θεωρεί το σώμα ως <<ναό>> αντί για τον Πλατωνικό τάφο ή τη φυλακή και το όχημα της ψυχής. Πάνω σε αυτές τις δύο βιβλικές βάσεις, οικοδομείται η διαφοροποίηση της ελληνικής μεσαιωνικής θεολογίας από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία όσον αφορά το σώμα του ανθρώπου και την ουσιώδη μετάβαση από το "έχειν" στο "είναι" του. Το σώμα λοιπόν, στην Ορθόδοξη θεολογία, δεν είναι κάτι το δευτερεύον, το οποίο δήθεν προστίθεται στην ψυχή για να απαρτισθεί τελικά ο άνθρωπος. Αντιθέτως το σώμα ανήκει στο <<είναι>> του ανθρώπου, δεν αποτελεί το <<έχει>> του. Άλλωστε ο Θεός πρώτα έλαβε <<χούν από της γής>> κι ύστερα <<ενεφύσησεν εις το πρόσωπον αυτού πνοήν ζωής>>, ώστε τελικά πια <<εγένετο ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν>> (Γενεσ. 2,7). Προηγείται λοιπόν το ένυλο-σωματικό στοιχείο και ακολουθεί το άυλο-ψυχικό για να συναποτελέσουν τη λειτουργική ενότητα, που λέγεται άνθρωπος. Τόσο στην Αγία Γραφή όσο και στους Πατέρες της Εκκλησίας τονίζονται όχι μόνο η ψυχοσωματική ενότητα του ανθρώπου αλλά επιπλέον η καταξίωση της σωματικής οντότητας της ανθρώπινης υπόστασης. Σε ρητή αντίθεση προς τον αρχαιοελληνισμό, ο οποίος υποτιμούσε το σώμα μεταφυσικά, ο Ιουδαιοχριστιανισμός εκτιμούσε τη σωματικότητα του ανθρώπου θεολογικά. Έτσι λοιπόν η σωτηρία αλλά συνάμα και η αγιότητα του ανθρώπου εξαρτάται και από το σώμα, καθότι αρχίζει από το σώμα, αλλά δεν περιορίζεται σε αυτό ούτε σταματά εκεί. Προχωρεί, ολοκληρώνεται και τελειώνει στη ψυχή του. Όμως περιλαμβάνει και το σώμα, αρχίζει μάλιστα από αυτό. Μπορεί το τέρμα της σωτηρίας να είναι η ψυχή, αλλά οπωσδήποτε η αφετηρία της είναι το σώμα. Χωρίς σώμα δεν αγιάζει ο άνθρωπος. Ούτε καν αρκεί ο εξαγιασμός της ψυχής, αλλά οπωσδήποτε απαιτείται ο καθαγιασμός του σώματος.
"Τούτο δε το γένος ουκ εκπορεύεται ει μη εν προσευχή και νηστεία" (Ματθ. 17,21). Αυτό σημαίνει ότι η αμαρτωλότητα και η αγιότητα, τα δύο όρια της ηθικότητας, είναι καταστάσεις ψυχοσωματικής υφής. Και οι δύο, αμαρτωλός και άγιος, σχετίζονται με το σώμα. Γι'αυτό δεν αρκεί η προσευχή, αλλά χρειάζεται και η νηστεία. Η νηστεία αφορά στο σώμα και η προσευχή αναφέρεται στη ψυχή. Δεν πρέπει λοιπόν να μας ξενίζουν τα Μυστήρια, γιατί αυτό είναι σύμφωνο προς τη φύση της Εκκλησίας ως κοινωνίας ορατής και σύνθετης (κοινωνία θεανθρώπινη), συνδεούσης το ορατό με το αόρατο και δι'εξωτερικών μέσων χορηγούσης την αόρατη Χάρη.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Θεωρώ ότι η Αλήθεια που έγκειται πάνω στα ιερά Μυστήρια δεν έχει να κάνει με ορέξεις ή αποκαλύψεις αυτόκλητων ανθρώπων και συνεπώς δεν υπάρχει περίπτωση ο Χριστός να διαιρείται και στους μεν να μετέχει μόνο η μία φύση Του, ενώ στους υπόλοιπους κάτι τελείως διαφορετικό... Είναι λοιπόν, άλλος ένας λόγος που γκρεμίζεται και ένα άλλο οικοδόμημα που καλεί στο όνομα "θεωρία των κλάδων".
Σκεφτείτε το...
Από τον "ποιμένα" μέχρι τον τελευταίο πεντηκοστιανό θα ακούσει κάνεις διάφορες ερμηνείες επί του θέματος τούτου και σίγουρα τα χωρία που θα προσκομίσουν θα είναι άσχετα με το θέμα και θεολογικά ανυπόστατα με τη λογική που ακολουθούν και θέλουν να επιβάλλουν. Διότι, περί σκέψεως δικής τους πρόκειται και τίποτε παραπάνω. Άλλωστε η μη διατύπωση εις βάθος ενός σοβαρού τέτοιου θέματος, είναι μια άφωνη ομολογία ότι αδυνατούν να κατανοήσουν οι ίδιοι πρώτα και έπειτα οι υπόλοιποι οπαδοί τους...
Ας δούμε πρώτα όμως τι είναι για τον Ορθόδοξο πιστό αυτός ο άρτος και αυτός ο οίνος. Πολύ απλά είναι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, το οποίο τρέφει τον αναγεννηθέντα ώστε να ανδρωθεί εν Κυρίω και να γίνει μέτοχος της αιώνιας ζωής. Μαζί με το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, δηλαδή την ανθρώπινη φύση του Σωτήρα, ο άνθρωπος κοινωνεί και της συννημένης θεότητας και κατ'επέκταση όλου του Τριαδικού Θεού, ώστε να είναι πράγματι Θεοφόρος, να φέρει μέσα του όλο το Θεό και δια της άρρητης μέθεξης και ο ίδιος μυστικά να θεοποιείται. Η Θεία Ευχαριστία είναι το κατ'εξοχήν Θεοποιητικό Μυστήριο.
Στους πεντηκοστιανούς όμως δίνεται μεγάλη έμφαση στο "πνεύμα" (γενικότερα η "θεολογία" τους περικλείεται από τον πνευματισμό και αυτό επισημαίνεται στη διδασκαλία τους έντονα, καταργώντας/υποβιβάζοντας την υλική υπόσταση στη σωτηρία του ανθρώπου) και λιγότερη στην ύλη, που δεν διαδραματίζει ιδιαίτερο ρόλο στη θεολογία τους και κατ'επέκταση στη ζωή τους. Έτσι λοιπόν, αν δεχθούμε ότι το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου γίνονται-λαμβάνουν κάποιου είδους υπόστασης σε πνευματική μορφή, τότε αυτό που ακολουθεί είναι ο δικός μας ρόλος (πάνω στο Μυστήριο) που πρέπει να κατανοηθεί ως μια ένωση πνευματική, δηλαδή το δικό μας πνεύμα ενώνεται/ μετέχει, της φύσης του Θεού και όχι της ανθρώπινης, καθότι αυτό δεν δύναται να γίνει, για τον απλό λόγο της υλικής μορφής, που σύμφωνα με τη πεντηκοστιανή θεωρία, αδυνατεί να μετέχει, μα κυρίως ούτε καν υφίσταται.
Όμως αδελφοί, αν δεχθούμε κάτι τέτοιο, αυτομάτως αυτός ο άρτος και ο οίνος λαμβάνουν έκφραση συμβολική (πως δύναται να σώσει την ψυχή ένα ψίχουλο ψωμιού..) και το χειρότερο, πέφτουμε σε Πλατωνίζουσες απόψεις και ιδιαίτερα στον Μονοφυσιτισμό, αφού δεχόμαστε, σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, μόνο τη φύση του Θεού και όχι την ανθρώπινη του Σαρκωθέντος Άναρχου Λόγου. Τα ατοπήματα στην αιρετική αυτή διδασκαλία είναι πολλά, εμείς θα ασχοληθούμε μόνο σε κάποια (κάποιες αναφορές) για να καταδείξουμε την πλάνη και συνάμα αίρεση που πέφτουν οι συνάνθρωποι μας. Η θυσία στο Γολγοθά (που σχετίζεται άμεσα με τη Θυσία στη Θεία Ευχαριστία) είναι μόνο φαινομενική και όχι οντολογική, αν δεχτούμε τη θεωρία των πεντηκοστιανών. Ο Χριστός δεν έπαθε, δεν υπέφερε, δεν πόνεσε πάνω στο Σταυρό, αλλά όλο αυτό ήταν μια φανταστική σκηνή που διαδραματίστηκε στα μάτια της ανθρωπότητας. Το αποτέλεσμα λοιπόν διακρίνεται στη θυσία της Θείας Ευχαριστίας που οι πεντηκοστιανοί μετέχουν μόνο της μίας φύσης και αρνούνται τη δεύτερη.. Ο Θεός όμως που αληθινά έλαβε δούλου μορφή, συγκέντρωσε στο πρόσωπο του και τις δύο φύσεις (Τέλειος Θεός-Τέλειος άνθρωπος) και αυτό κοινωνούν οι Ορθόδοξοι πιστοί σε αντίθεση με τους πεντηκοστιανούς που κάτι τέτοιο το απορρίπτουν και μέσα σε όλα αυτά θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας αναρίθμητα κηρύγματα (δικά τους) που ομολογούν ότι ο Χριστός είχε όντως δύο φύσεις!!!
Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι από μόνοι τους πέφτουν σε αντιφάσεις και μόνοι τους αυτοαναιρούνται! Το κατόρθωμα αυτό είναι αποκλειστικά και δικαιωματικά, δικό τους! Το ολίσθημα τους αυτό καθώς και η νοσηρή διδασκαλία τους, εμείς ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί αρνούμαστε να τη παραλάβουμε από τους δήθεν συνεχιστές/διαδόχους των αποστόλων... Και όλα αυτά να φανταστείτε χωρίς να κάνουμε εκτενή αναφορά και εις βάθος, στην ορθή διδασκαλία περί Θείας Ευχαριστίας και στη διάκριση των δύο φύσεων. Επίσης, αυτό που λένε "δια της πίστεως" απλά το αντιπαρέρχομαι, διότι η συλλογιστική αυτής της εφεύρεσης είναι πάρα πολύ αστεία... Τα συλλυπητήρια μου λοιπόν.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα με λίγα λόγια να εξετάσουμε τη σημασίας της ύλης-σώματος που διαδραματίζει στη Σωτηρία μας.
Η Βυζαντινή θεολογία υιοθετεί τον ελληνικό φιλοσοφικό όρο <<συναμφότερον>>, αλλά για να διατυπώσει την ψυχοσωματική ενότητα του ανθρώπου. Ο Γρηγόριος Παλαμάς ορίζει ως εξής: << μη αν ψυχήν μόνην, μήτε σώμα μόνον λέγεσθαι άνθρωπον, αλλά το συναμφότερον>>. Ψυχή και σώμα είναι δύο διαφορετικά συστατικά στοιχεία του ανθρώπου, αλλά δεν είναι ανταγωνιστικά, ασυμβίβαστα ή ασύμπτωτα. Η διαφορά δεν σημαίνει αντίθεση. Η διάκριση δεν ταυτίζεται με τη διαίρεση. Η διαστολή δεν υπονοεί διάσπαση. Πέρα από την παλαιοδιαθηκική εβραϊκή κληρονομιά η Βυζαντινή θεολογία τροφοδοτείται επίσης από την Παύλεια παράδοση που θεωρεί το σώμα ως <<ναό>> αντί για τον Πλατωνικό τάφο ή τη φυλακή και το όχημα της ψυχής. Πάνω σε αυτές τις δύο βιβλικές βάσεις, οικοδομείται η διαφοροποίηση της ελληνικής μεσαιωνικής θεολογίας από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία όσον αφορά το σώμα του ανθρώπου και την ουσιώδη μετάβαση από το "έχειν" στο "είναι" του. Το σώμα λοιπόν, στην Ορθόδοξη θεολογία, δεν είναι κάτι το δευτερεύον, το οποίο δήθεν προστίθεται στην ψυχή για να απαρτισθεί τελικά ο άνθρωπος. Αντιθέτως το σώμα ανήκει στο <<είναι>> του ανθρώπου, δεν αποτελεί το <<έχει>> του. Άλλωστε ο Θεός πρώτα έλαβε <<χούν από της γής>> κι ύστερα <<ενεφύσησεν εις το πρόσωπον αυτού πνοήν ζωής>>, ώστε τελικά πια <<εγένετο ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν>> (Γενεσ. 2,7). Προηγείται λοιπόν το ένυλο-σωματικό στοιχείο και ακολουθεί το άυλο-ψυχικό για να συναποτελέσουν τη λειτουργική ενότητα, που λέγεται άνθρωπος. Τόσο στην Αγία Γραφή όσο και στους Πατέρες της Εκκλησίας τονίζονται όχι μόνο η ψυχοσωματική ενότητα του ανθρώπου αλλά επιπλέον η καταξίωση της σωματικής οντότητας της ανθρώπινης υπόστασης. Σε ρητή αντίθεση προς τον αρχαιοελληνισμό, ο οποίος υποτιμούσε το σώμα μεταφυσικά, ο Ιουδαιοχριστιανισμός εκτιμούσε τη σωματικότητα του ανθρώπου θεολογικά. Έτσι λοιπόν η σωτηρία αλλά συνάμα και η αγιότητα του ανθρώπου εξαρτάται και από το σώμα, καθότι αρχίζει από το σώμα, αλλά δεν περιορίζεται σε αυτό ούτε σταματά εκεί. Προχωρεί, ολοκληρώνεται και τελειώνει στη ψυχή του. Όμως περιλαμβάνει και το σώμα, αρχίζει μάλιστα από αυτό. Μπορεί το τέρμα της σωτηρίας να είναι η ψυχή, αλλά οπωσδήποτε η αφετηρία της είναι το σώμα. Χωρίς σώμα δεν αγιάζει ο άνθρωπος. Ούτε καν αρκεί ο εξαγιασμός της ψυχής, αλλά οπωσδήποτε απαιτείται ο καθαγιασμός του σώματος.
"Τούτο δε το γένος ουκ εκπορεύεται ει μη εν προσευχή και νηστεία" (Ματθ. 17,21). Αυτό σημαίνει ότι η αμαρτωλότητα και η αγιότητα, τα δύο όρια της ηθικότητας, είναι καταστάσεις ψυχοσωματικής υφής. Και οι δύο, αμαρτωλός και άγιος, σχετίζονται με το σώμα. Γι'αυτό δεν αρκεί η προσευχή, αλλά χρειάζεται και η νηστεία. Η νηστεία αφορά στο σώμα και η προσευχή αναφέρεται στη ψυχή. Δεν πρέπει λοιπόν να μας ξενίζουν τα Μυστήρια, γιατί αυτό είναι σύμφωνο προς τη φύση της Εκκλησίας ως κοινωνίας ορατής και σύνθετης (κοινωνία θεανθρώπινη), συνδεούσης το ορατό με το αόρατο και δι'εξωτερικών μέσων χορηγούσης την αόρατη Χάρη.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Θεωρώ ότι η Αλήθεια που έγκειται πάνω στα ιερά Μυστήρια δεν έχει να κάνει με ορέξεις ή αποκαλύψεις αυτόκλητων ανθρώπων και συνεπώς δεν υπάρχει περίπτωση ο Χριστός να διαιρείται και στους μεν να μετέχει μόνο η μία φύση Του, ενώ στους υπόλοιπους κάτι τελείως διαφορετικό... Είναι λοιπόν, άλλος ένας λόγος που γκρεμίζεται και ένα άλλο οικοδόμημα που καλεί στο όνομα "θεωρία των κλάδων".
Σκεφτείτε το...
“Η γαρ αγνοούντας διδάξομεν, ή κακουργούσιν ουκ επιτρέψομεν”
Μέγας Βασίλειος
Αντιαιρετικόν Εγκόλπιον www.egolpion.com
Read more:http://www.egolpion.net/pentikostianoi_euxaristia.el.aspx#ixzz2jmwcAD3K
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου